Kosmisch Enneagram

Kosmische wetten

De keuken is een fundamenteel voorbeeld dat kan dienen om het enneagram te begrijpen. De keuken kan helpen bij het maken en herkennen van andere enneagrammen. Het voorbeeld van de keuken is een kosmisch enneagram. Het is als universeel symbool van kosmische wetten een natuurlijke manier om gebeurtenissen en de manier waarop ze plaats vinden te bekijken en te observeren. Het voorbeeld is zowel letterlijk als allegorisch te begrijpen.

Ordelijk verloop

De keuken moet klaar zijn; schoon, gebruiksklaar, apparaten op hun plaats enz. Dit is gebeurd voordat de koks binnen komen. Vervolgens is het nodig dat het te koken eten begrepen wordt. Welk gerei is nodig, waar moet worden gewerkt en in welke volgorde moet alles worden gedaan, wie is voor wat verantwoordelijk? Al deze dingen moeten ooit van tevoren zijn afgesproken en voor een ordelijk verloop moet met alles rekening worden gehouden.

Onzichtbaar patroon

De chefkok heeft oog voor elk ding in de keuken en beslist welk keukengerei wel of niet zal worden gebruikt. Hoewel wellicht niet alles hoeft te worden klaargelegd is er een vrij ordelijk beeld van wat zeer waarschijnlijk gebruikt zal worden. Eigenlijk is er een onzichtbaar patroon in de persoon van de chefkok naar binnen gekomen. Er is al een toekomstig verloop te bespeuren. Maar er is nog niets begonnen of gebeurd, behalve misschien dat er enkele dingen tevoorschijn zijn gehaald, alles is voorbereid voor een nieuwe fase. 

Transformatie

Het voedsel moet worden binnen gebracht en men maakt zich een voorstelling van het proces van de toebereiding, ook al gebeurt het in de praktijk niet allemaal voordat het eigenlijke koken begint. Maar vóór het koken is het allemaal aanwezig. De werkelijke verandering zet in wanneer een of andere vorm van energie wordt aangewend, in dit geval vuur. Dit is het kenmerkende van koken. Het kan zijn dat het op andere manieren gebeurt;  bijvoorbeeld fijn stampen, fijn hakken of in reepjes snijden. Maar een toevoeging van energie is nodig om het voedsel tot een maaltijd te transformeren.

Samenvoeging

Op dat moment wordt de onomkeerbare stap gezet. Het kan niet meer tot de vroegere toestand worden teruggebracht. Vervolgens moet het voedsel worden getransformeerd tot opdienbaar voedsel. De maaltijd wordt aangeboden aan de gasten die het moeten eten. Er gebeuren nu verschillende dingen. Er zijn sauzen en garneringen, er is voorsnijden en rangschikken; het voedsel verlaat de keuken in de vorm van een maaltijd. De verschillende delen van de schotel worden tot een harmonieus geheel samengevoegd en voorgesteld door een ander soort proces dan dat van het koken. 

Beleving

Het heeft nu meer een esthetische kwaliteit (als alles goed gaat). Het doel is niet langer om het voedsel te transformeren tot een conditie van eetbaarheid, maar om het smakelijk te maken. Voordien had de behoefte van het lichaam de aandacht en nu gaat het om hoe de mensen het voedsel beleven. Alles moet worden geproefd en gepresenteerd. Kleuren en evenwicht spelen een rol. De intensiteit van de belevenis wordt verhoogd. Waarom? Omdat het in deze fase minder van belang is wat er met het voedsel wordt gedaan en het belangrijker is wat er gaat gebeuren met de mensen die het voedsel zullen eten.

Vermenging

Er is dus nog een fase; die van het eten van het voedsel. De hele bedoeling en betekenis van de operatie wordt nu duidelijk. De maaltijd wordt gekookt om gegeten te worden. We zien dat alles met elkaar is verbonden en wordt vermengd. Het een kan niet zonder het ander en het een kan niet plaats vinden als het andere er niet is. Zoals gezegd is dit enneagram ook de aanduiding van een universeel proces dat op elke schaal nodig is voor alles wat tot voltooïng moet komen. Bijvoorbeeld de verandering die in de keuken ontstaat wanneer het koken gaat beginnen. Alles krijgt betekenis naar gelang noodzakelijkheid aanwezig is, maar hoe weten we dat? Waar moeten we naar kijken? 

Wat & Hoe

We komen er niet achter door naar de keuken te kijken omdat de keuken universeel is en er allerlei soorten maaltijden kunnen worden bereid. Om een maaltijd te koken moeten we weten welke maaltijd we koken. Pas na dit besluit kan het soort gerei worden gekozen dat gebruikt moet worden (een braadpan of een wokpan etc.) Dat betekent dat we een stap vooruit moeten kijken voordat we kunnen zien hoe we de 2e stap bereiken. Er zijn 2 manieren om dit te doen, namelijk “wat”er gebeurt en “hoe”het gebeurt. Hoe het gebeurt vraagt soms een blik vooruit en soms een terugblik, maar wat er gebeurt gaat stap voor stap vooruit. Zo zien we in dit enneagram op 1 “bedrijfsklaar brengen” en op punt 2  “keuken aan het werk”. Om te zien wat er nodig is voor de keuken om aan het werk te zijn, kijken we naar punt 4 waar het voedsel al is binnen gekomen. Als we zeggen dat het voedsel op 3 binnen komt en dat punt 1 de keuken is, dan noemen we de beweging van 1 naar 2: “aan het werk gaan”. We moeten dus naar punt 4 kijken om 2 te bereiken. Punt 4 vertelt ons wat nodig zal zijn en wat niet zal worden gebruikt of op de plank zal blijven staan. Dit punt noemen we “voedsel toebereiden”.

We kunnen dit allemaal pas zeggen als we weten wat voor een maaltijd het gaat worden en wat voor voedsel bereid zal worden. Waar kijken we dan naar? We moeten kijken naar het eigenlijke “eten van de maaltijd”. Bij de planning van de maaltijd kijken we niet alleen naar het voedsel of de bereidingsprocessen, maar ook naar punt 8; de maaltijd zelf. We kijken vooruit van 2 naar 8 en als we dat niet doen, zal de planning van de maaltijd geen harmonieus geheel vormen of wellicht de voedingswaarde ervan niet in balans zijn. Dit hangt allemaal af van of wij hebben gekeken naar wat er zal gebeuren wanneer de maaltijd wordt gegeten. Daarom staat punt 2 tussen 4 en 8. Punt 2 moet rekening houden met wat er beschikbaar is om gekookt te worden en met wat er uiteindelijk zal worden gegeten. Alleen door die 2 dingen in overweging te nemen, kan de planning van de maaltijd realistisch zijn en feitelijk zijn dit de enige 2 dingen waarmee rekening wordt gehouden bij de bereiding van een maaltijd. Dus: “wat heb ik om te koken?” en “hoe zal het effect zijn op de mensen die het eten?” 

Verbinding maken

Als we aannemen dat de keuken aan alle condities voldoet zodat al het mogelijke met het voedsel gedaan kan worden, dan zijn we er vrij in om rekening te houden met hoe het de mensen zal bevallen. Wanneer je in punt 2 staat kijk je terug naar punt 4 dat je vertelt wat je zult gaan koken en kijk je vooruit naar de maaltijd zelf, dus punt 8. Als we kijken naar de linker- en rechterhelft van het enneagram, dan zien we dat ze heel verschillend zijn. De rechterkant is rauw, de linkerkant is gekookt. Ook kunnen we zeggen, dat de hele rechterkant uitdrukt wat er aan de buitenkant gebeurt, wat inwerkt op de buitenkant van het voedsel en de mensen. Alles wat aan de linkerkant gebeurt, is aan de binnenkant. Dit begint bij punt 5; “het koken van het voedsel”. De veranderingen in het voedsel tijdens het koken zijn nodig om het eetbaar te maken. Het vuur is ook werkzaam in alle andere processen die het voedsel toegankelijk en verteerbaar maken. Alles wat met ervaring heeft te maken vindt plaats aan de linkerkant van het enneagram met de presentatie van het voedsel, het visuele plaatje en reuk. 

Overgang

De overgang van het voedsel van het kookproces naar het verteringsproces markeert het begin van een ander enneagram of cyclus. Dit gebeurt wanneer de 8 is overgegaan in de 9 van een heel andere cyclus. Op punt 5 moeten we enerzijds rekening houden met het feit dat het voedsel eetbaar en gaar moet zijn, anderzijds dat het presentabel moet zijn. We hebben te maken met ervaring, met  zien, voelen, proeven, ruiken- en met de verdere ontwikkeling: Vertering en opname. De houding t.o.v. het voedsel verandert tussen 4 en 5. Punt 6 is de rol van de gemeenschap. Wat is die rol? Punt 6 vertegenwoordigt dat waar alles om draait. We ondernemen hier een grote taak als we een maaltijd bezorgen die volledig tegemoet komt aan hun wensen, behoeften, gevoelens en gedachten.